Ekrem Çulfa Aile Evlilik Çift Danışmanı                  Tel: 0533 373 81 23  E-Posta:ekremculfa@gmail.com

Sanal aldatma yeni gelişen bir kavramdır. İnternetin günlük hayata tamamen girmesinden sonra artık sanal ilişki kavramı da gündemi meşgul etmeye başlamaktadır. Fiziksel dünyasından bir sevgilisi olan ya da evli olan bir bireyin sanal ortamda başkaları ile iletişim kurması sanal aldatma olarak nitelendirilmektedir. Sanal ihaneti ortaya çıkan birçok kişi bu kapsamda gerçek bir ilişki olmadığını savunarak kendilerini korumaya çalışmaktadırlar. Ancak sanal aldatmanın gerçek bir ihanet olarak ele alınıp alınmayacağı aslında bireylerin kişisel yargılarıyla ilişkili olmaktadır. Teknoloji ve internet, dünyamızda insan iletişimi ve ilişkiler de dahil olmak üzere pek çok şeyi değiştirmektedir. Bunun sonucunda günümüzde sanal ilişki olarak nitelendirilen, yüz yüze görüşmeye dayanmayan, farklı mekanlarda gerçekleşen ve internet araçları vasıtasıyla gerçekleştirilen bir ilişki türü olan sanal aldatma ortaya çıkmaktadır. Dünyanın global bir hale geldiği akıllı telefonlar ve internet sayesinde sanal ilişkiler çok yaygınlaşmaktadır.

İnternet insanlara başkalarıyla etkileşimde olma fırsatı sağlamaktadır. Bir ilişkiye başlamaya veya başlamayı kolaylaştırmaya yardımcı olabilmektedir. İnternet üzerinden kurulan ilişkiler kimi zaman gerçek hayatta evliliğe dönüşebilmektedir. Cheng, Chan, ve Tong (2006) internet aracılığıyla başkalarıyla bağlantıya geçme fırsatının ve cinsel ilginin, yüz yüze ilişkiler kadar yoğun hissedilen anlamlı, çevrimiçi kişilerarası bağlantılar açığa çıkardığını belirtmişlerdir. İnsanlar internet üzerinden kendilerini açmada daha rahat hissettikleri için, internet üzerinden, çevrimdışı ortamlara kıyasla, daha yakın ilişki kurma fırsatına sahip olabilmektedirler. Dolayısıyla, bu çevrimiçi etkileşimler evlilikler için internet üzerinden aldatma tehdidi oluşturabilmektedir. İnternet üzerinden aldatma, çevrimiçi irtibat ile başlayan ve sohbet odaları, etkileşimli oyunlar ve haber grupları gibi sanal ortamlarda çevrimiçi sohbetlerle devam eden romantik ve/veya cinsel ilişki olarak tanımlanmaktadır.

Sanal ilişkiler zaman içerisinde aile içindeki güven duygusunu zedeleyip, giderek yok olmasına sebebiyet vermektedir. Eşler arasındaki beraberliğin sürmesi için güven duygusu en önemli faktörlerden biridir. İletişimin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ilişkinin yürümesi içim önem taşımaktadır. Ancak sanal ilişkiler sonucunda, eşinden uzaklaşmaya veya yalan söylemeye başlayan kişi, güven duygusunu derinden sarsarak, ilişkinin bozulmasına ve hatta evliliğin bitimine neden olabilmektedir.

Aldatma türlerinden en güncel olanı ise sanal aldatmadır. Sanal aldatma henüz 10 senelik bir geçmişe sahip olsa da evlilikleri derinden etkileyen bir konu haline dönüşmektedir. Özellikle internet kullanım oranlarının her geçen gün artış göstermesiyle beraber aldatma kavramı sanal boyutlara taşınmış ve toplumsal açıdan aldatma türlerinden biri olarak kabul görmektedir.

Sanal aldatmada bir aldatma olarak nitelendirilmekte ve sonuçlarının diğer aldatma türlerinde olduğu gibi meydana geleceği ifade edilmektedir. Sanal aldatmanın bilinen aldatma gibi düşünülmesi ise psikolojik etkiler yaratacağını göstermektedir. Aldatılan bireylerin duruma sessiz kalmasının azalmasının ardından yaşanılan olayların azımsanamayacağı gözlemlenmektedir. Toplum yapısı bakımından incelendiğinde ise internet kullanımının yaygın olduğu yerlerde sanal aldatmanın da artış gösterebileceği düşünülmektedir. Zira yalnızca aldatma olmadan da bunun şüphesi bile evliliklerin bitirilmesi ya da güven duygusunun yok olmasına neden olmaktadır. Bu tür durumlarda ise yaşanılan aile içi çatışmalar şiddetlenmekte ve bireylerin ruh sağlığı olumsuz yönde etkilenmektedir.

Sanal aldatma neticesinde bireylerin kaygı düzeylerinde değişimler görülebilmektedir. Diğer aldatma türlerinde de olduğu gibi aldatılan bireyler kendilerini sürekli bir şüphe duygusu içinde bulabilmekte ve güven duymada sorunlar yaşayabilmektedir. Eşine karşı güveni zedelenen diğer eş ise sürekli tedirgin ve gergin davranışlar sergileyerek aile içinde huzuru kaçıran kişi gibi görülebilmektedir. Eğer aldatılan birey eşiyle konuşmaz ya da bir uzmandan yardım almaz ise evliliklerinde yaşanılan olumsuz olaylar giderek artmakta ve her geçen gün çatışmaların şiddeti ve süresi artış gösterebilmektedir. Psikolojilerinde bozulmalar başlayan bireyler bu duruma çözüm bulamaz hale gelince de evliliği sonlandırmak isteyebilmektedir.

Sanal ilişkilerden oluşan ve evlilikleri yani aileyi tehdit eden konuları şu şekilde özetlemek mümkündür: Aile içindeki kişilere yönelik olan tehditler, aile bütünlüğü üzerine olan tehditler, ailedeki güven duygusuna yönelik olan tehditler ve mal ve can güveliği üzerindeki tehditler.

Aile bütünlüğüne zarar veren tehditler ise günümüzde oldukça sık karşılaşılan bir hal almaktadır. Sanal dünyada kurulan ilişkiler, eşleri birbirinden uzaklaştırmakta, bireyleri yalnızlığa itmekte ve iletişimi olumsuz yönde etkilemektedir. Eşlerden birinin, sanal dünya ile ilgili fazla zaman harcaması, aile içi çatışmaları da beraberinde getirmektedir. Akıllı telefonların kullanımının artış göstermesiyle eşlerin birbiri ile geçirdiği zamanın telefonlarıyla geçirdiği zamana oranla artış gösterdiği yapılan bazı araştırmalarca kanıtlanmaktadır. Bu durumun aileye zarar vermesi kuvvetle muhtemeldir. Zira iletişimin azaldığı evliliklerde, eşlerin paylaşımları yalnızca sanal dünya ile kısıtlandığında gerçeklikten yoksunluk yaşamakta ve hayal kırıklıkları baş göstermektedir.

Sanal ilişkiler, aile içinde bulunması gereken güven duygusuna da zarar vermektedir. Özellikle eşlerin birbirine olan güvenini kıran ve aldatılmaya sebebiyet veren sanal ilişkiler, günümüzün en güncel sorunlarından bir tanesi olarak görülmektedir. Bunlara ek olarak, aldatma durumu söz konusu olmasa dahi bunun şüphesi dahi eşler arasındaki güvenin sarsılmasına ve çatışmaların çıkmasına neden olmaktadır.

İnternet ortamında kurduğu ilişkilerde, duygusal paylaşımlarda bulunan eş sadakat duygusuna da zarar verebilmektedir. Günümüzde bu tür bir ilişkisi olan bireyin eşini sanal yolla da olsa aldattığı ve bunun ihanet sayıldığı söylenmektedir. Tüm dünyada pek çok birey de bu görüşe katılmaktadır. Avustralya’da yapılan bir 40 araştırma neticesinde 1117 kişinin %41’ lik bir bölümü, sanal ilişkinin eşlere ihanet olduğunu düşünmektedir. Tıpkı gerçekte yaşanılan aldatma gibi, sanal aldatmanın da aynı olduğunu iletilmektedir. Aynı araştırmada yer alan bireylerin %30’u da bu tür bir ilişkinin heyecan verici olduğunu ve bir süre sonra flörtten çok normal bir ilişki gibi olacağını ve bu sebeple de aileye zarar verebileceğini söylemektedir. Aldatma sanal olsa dahi hissettirdikleri gerçek olabilmektedir.

KAYNAKÇA

Cheng, G. H. L., Chan, D. K. S., & Tong, P.Y . (2006). Qualities of online friendships with different gender compositions and durations. Cyber Psychology and Behavior. 9, 14-21.

Karaca, M . (2007). AİLEYİ TEHDİT EDEN YENİ BİR TEHLİKE: SANAL İLİŞKİLER . Humanities Sciences , 2 (3) , 131-143 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsahuman/issue/19946/213407

Ögel, K. (2012). İnternet Bağımlılığı: İnternetin Psikolojisini Anlamak ve Bağımlılıkla Başa Çıkmak. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.

Uzman Klinik Psikolog Hatice Büşra KARA

busra.kara@icloud.com